W dniu 20 października 2021 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw („Projekt”). Projekt przewiduje szereg zmian dotyczących sytuacji cudzoziemców, w tym ich pobytu na terytorium Polski.

Niniejszy alert sygnalizuje najważniejsze zmiany wynikające z Projektu odnoszące się do legalizacji pobytu cudzoziemców oraz zmianę zasad zatrudniania obywateli Rosji.

ODWOŁANIE PRZEDŁUŻENIA WAŻNOŚCI NIEKTÓRYCH TYPÓW DOKUMENTÓW POBYTOWYCH W ZWIĄZKU Z COVID-19

Projekt zakłada uchylenie dotychczasowego mechanizmu przedłużenia ważności dokumentów pobytowych cudzoziemców, których okres ważności upłynął w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii i których przedłużenie zostało przewidziane w ustawie o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych („Ustawa o szczególnych rozwiązaniach w związku z Covid-19”). Dotyczy to przede wszystkim wiz krajowych oraz wiz Schengen (w tym wiz wydanych przez przez inne państwa obszaru Schengen), kart pobytu oraz tymczasowych zaświadczeń tożsamości cudzoziemca.

Zwracamy również uwagę, iż z chwilą wejścia w życie powyższych zmian wygasają również dotychczasowe uprawnienia przysługujące w związku z przedłużeniem ważności dokumentów, na które się składają nie tylko prawo do legalnego pobytu w Polsce, lecz w niektórych przypadkach również np. dostęp do rynku pracy (zwolnienie z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę) lub prawo do prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce w określonej formie (np. w formie jednoosobowej działalności gospodarczej).

W stosunku do obywateli Ukrainy i ich małżonków, przedłużenie ważności dokumentów pobytowych jest przewidziane również na mocy innego aktu prawnego – ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa („Specustawa”). Projekt przewiduje zmianę zasad przedłużenia pobytu dla obywateli Ukrainy i ich małżonków na mocy Specustawy, o czym mowa poniżej.

OKREŚLENIE TERMINU PRZEDŁUŻENIA DOKUMENTÓW POBYTOWYCH NA MOCY SPECUSTAWY

Wyłącznie w stosunku do obywateli Ukrainy oraz ich małżonków Specustawa w szczególny sposób reguluje przedłużenie ważności dokumentów pobytowych, których okres ważności upłynął od dnia 24 lutego 2022 r.

Projekt zakłada wydłużenie okresu ważności wiz krajowych lub Schengen (w tym wydanych przez inne państwa obszaru Schengen) oraz zezwoleń na pobyt czasowy (w tym kart pobytu wydanych na ich podstawie) do dnia 24 sierpnia 2023 r.

NIE BĘDZIE ZEZWOLEŃ NA POBYT CZASOWY DLA OBYWATELI UKRAINY NA MOCY SPECUSTAWY

Specustawa w obecnym brzmieniu upoważnia obywateli Ukrainy i ich małżonków, którzy przyjechali do Polski od dnia 24 lutego 2022 r. do wnioskowania o osobny typ zezwolenia na pobyt czasowy na okres 3 lat. Uprawnienie do wnioskowania o zezwolenie na pobyt czasowy na mocy Specustawy nabywa się nie wcześniej niż po upływie 9 miesięcy od dnia wjazdu oraz nie później niż do dnia 24 sierpnia 2023 r.

Projekt zakłada natomiast uchylenie możliwości wnioskowania o w/w zezwolenie na pobyt w specjalnym trybie na mocy Specustawy. Uzasadnieniem dla projektowanych zmian jest nadanie  dokumentowi elektronicznemu (dostępnemu za pośrednictwem diia.pl) charakteru dokumentu pobytowego w rozumieniu art. 2 pkt 16 lit. b rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/399 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen). W związku z powyższym, nie będzie potrzeby wnioskowania o zezwolenie na pobyt czasowy w specjalnym trybie ma mocy Specustawy.

PROPONOWANY TERMIN WEJŚCIA W ŻYCIE ZMIAN LEGALIZACYJNYCH

Projekt zakłada wejście w życie przepisów dotyczących przedłużenia ważności dokumentów pobytowych na mocy Ustawy o szczególnych rozwiązaniach w związku z Covid-19 po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia ustawy w Dzienniku Ustaw.

W odniesieniu do przedłużenia ważności dokumentów pobytowych oraz uchylenia możliwości wnioskowania o pobyt czasowy na mocy Specustawy, Projekt zakłada wejście w życie zmian w dniu ogłoszenia ustawy w Dzienniku Ustaw.

ZMIANY ZASAD ZATRUDNIANIA OBYWATELI FEDERACJI ROSYJSKIEJ

Na podstawie Rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 25 października 2022 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie państw, do których obywateli stosuje się niektóre przepisy dotyczące zezwolenia na pracę sezonową oraz przepisy dotyczące oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi („Rozporządzenie”), z katalogu obywateli państw uprawnionych do wykonywania pracy w Polsce w uproszczonym trybie na podstawie oświadczenia o powierzeniu pracy zostali wykreśleni obywatele Federacji Rosyjskiej.

Przedmiotowe zmiany weszły w życie 28 października 2022 r. Ich wprowadzenie oznacza zasadniczo konieczność uzyskania zezwolenia na pracę przed powierzeniem pracy obywatelowi Rosji na terytorium Polski.

Sygnalizujemy również, iż zachowują moc oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi, wpisane do ewidencji oświadczeń przed dniem 28 października 2022r. Powierzenie pracy obywatelowi Rosji na podstawie oświadczenia o powierzeniu pracy będzie możliwe wyłącznie do dnia i na warunkach wskazanych w oświadczeniu. Zmiana warunków zatrudnienia będzie zatem wymagała uzyskania zezwolenia na pracę.

Wskutek wprowadzonych zmian aktualnie wyłącznie obywatele pięciu pozaunijnych krajów są uprawnieni do wykonywania pracy w Polsce na podstawie oświadczenia o powierzeniu pracy, a mianowicie obywatele Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii i Ukrainy (obywatele Ukrainy dodatkowo mają osobny tryb zatrudnienia przewidziany Specustawą).

W przypadku pytań związanych z przedstawionymi zagadnieniami prosimy o kontakt z Anną Matsiyeuskayą z zespołu zatrudniania cudzoziemców oraz fuzji i przejęć.

Pełen tekst alertu można pobrać TUTAJ.